Startpakket stikstof: stappen naar ruimte, herstel en groei

De 4 sporen van het Startpakket

Spoor 1: hervorming van het vergunningensysteem
Het huidige vergunningensysteem houdt vernieuwing tegen. Daarom komt er een fundamentele herziening met als doel: meer voorspelbaarheid, eenvoud en werkbaarheid. Belangrijke veranderingen:

• Kleine projecten met minimale uitstoot kunnen straks zonder vergunningplicht doorgaan, via een nieuwe rekenkundige ondergrens.
• Er wordt gewerkt aan een alternatief voor de kritische depositiewaarde (KDW).

Spoor 2: structurele stikstofreductie en natuurherstel
Natuurherstel staat centraal, met aanvullende maatregelen om de druk op kwetsbare gebieden te verlagen. De aanpak bestaat onder meer uit:

• Structurele investeringen in natuurherstel.
• Verbreding van natuurdoelanalyses, waarbij álle drukfactoren worden meegenomen.
• Sectorgerichte emissiedoelen, gericht op daadwerkelijke vermindering.

Spoor 3: ondersteuning voor sectoren en regio’s
Specifieke aandacht gaat uit naar ondernemers en sectoren die nu tussen wal en schip dreigen te raken. Denk aan:

• Financiële ondersteuning en maatwerkoplossingen, onder meer rond de Veluwe en de Peel.
• Extra ruimte voor economische ontwikkeling in balans met natuurherstel.

Spoor 4: Europese samenwerking en regelgeving
Ook op Europees niveau blijft Nederland actief. De focus ligt op:

• Verminderen van regeldruk.
• Herziening van Natura 2000-gebieden.
• Samenwerking met buurlanden zoals Vlaanderen en Duitse deelstaten en waar nodig aanpassing van Europese regels.

Wat kun je de komende tijd verwachten?

Het Startpakket bevat niet alleen plannen, maar ook acties die op korte en middellange termijn worden uitgevoerd. Zo gaat Nederland stap voor stap weer van het slot.

De belangrijkste acties:

• Wet- en regelgeving: voorbereiding van een spoedwet om vergunningverlening te versoepelen en kleine emissies vrij te stellen.
• Alternatief voor KDW: ontwikkeling van een nieuw systeem gericht op emissiedoelen.
• Verbeteringen aan AERIUS.
• Natuurherstel: extra investeringen in herstelmaatregelen in stikstofbelaste Natura 2000-gebieden en betere monitoring.
• Sectorgerichte maatregelen: er komen reductiedoelen per sector. Voor de landbouw wordt ingezet op doelsturing met bedrijfsspecifieke normen en vrijwillige beëindigingsregelingen.
• Regionale aanpak: maatwerk voor gebieden als de Veluwe en de Peel, ondersteund door een investering van € 600 miljoen.
• Internationale samenwerking: Nederland werkt samen met Vlaanderen en Duitse deelstaten om reductie te realiseren voor grensoverstijgende projecten. In Brussel wordt er gelobbyd om Europese regelgeving aan te passen.

Wat betekent dit voor agrarische ondernemers en regio’s?

Voor agrarische ondernemers verandert er veel.  De belangrijkste ontwikkelingen:

1. Vrijwillige beëindiging en extensivering

• Vrijwillige beëindigingsregeling (€ 750 miljoen): gericht op veehouders die vrijwillig willen stoppen, vooral rond Natura 2000-gebieden.
• Extensiveringsregeling melkveehouderij (€ 627 miljoen): steun voor melkveehouders die willen inkrimpen.

2. Doelsturing en bedrijfsspecifieke normen

Boeren krijgen meer ruimte in de manier waarop ze emissies verlagen, maar worden afgerekend op de resultaten:

• Invoering van bedrijfsspecifieke normen.
• Verplicht gebruik van een stoffenbalans en sensoren voor monitoring.
• Extra investeringen in kennis en innovatie.

3. Kansen in agrarisch natuurbeheer

• Structureel € 213 miljoen voor uitbreiding van agrarisch natuurbeheer.
• Verdienmodellen rondom natuurbeheer en biodiversiteit worden aantrekkelijker gemaakt, vooral in kwetsbare gebieden.

4. Regionale maatwerkaanpak: Veluwe en Peel

• Specifieke maatregelen voor reductie binnen 250 meter van overbelaste hexagonen.
• € 600 miljoen aan regionale investeringen.
• Oplossingen door innovatie, extensivering en samenwerking.

En nu verder?

De genoemde plannen zijn een eerste stap en moeten nog verder worden uitgewerkt. Wat kun je nu verwachten? Bekijk de acties in chronologische volgorde:

Iedere ondernemer en elke regio krijgt vroeg of laat te maken met deze veranderingen. Welke route past bij jouw bedrijf of organisatie?

Meer weten?

Wil je weten hoe jij kansen kunt benutten en risico’s kunt beperken in deze nieuwe stikstofaanpak? Neem contact op met onze adviseurs of lees meer over de nieuwe maatregelen op de website van De Omgevingsadviseurs. Samen helpen we je graag op weg.