Afzetvormen
In het algemeen kun je als fritesaardappelteler kiezen uit de volgende afzetvormen:
- Een vast contract op basis van tonnen per hectare
- Een vast tonnencontract
- Pool, al dan niet met voorverkoop
- Een vaste prijs met participatie
- Een vrije afzet
Een combinatie kan natuurlijk ook. Een vast contract op basis van tonnen per hectare gaat vaak samen met een pool- of dagprijs voor het restant. Maar je wilt een goede keuze maken en dus moet je een aantal dingen afwegen. Dat zijn: de marktverwachting, je eigen emotie, je financiële positie, de beschikbaarheid van pootaardappelen en de grondsoort.
Marktverwachting
Welke verwachting heb jij van de markt in het komende jaar? Verwacht je dat de prijs in april meer dan € 0,30 wordt, terwijl het contract € 0,25 biedt? Dan kan het logisch zijn om niet voor zo’n contract te kiezen.
Emotie
Hoe reageer je wanneer je vrije aardappelen in de schuur hebt liggen, terwijl de markt stagneert of anders loopt dan verwacht? Bepaal voor jezelf of dit jou slapeloze nachten kan bezorgen. Misschien kies je uit angst voor een minder gunstig moment om je aardappelen te verkopen. Dit wil je het liefst voorkomen.
Financiële positie
Gemiddeld genomen hebben we 2 financieel goede oogstjaren achter de rug. Maar dat geldt niet voor iedereen. Om geen financiële risico’s te lopen, kan het verstandig zijn om voor vastigheid te kiezen. Houd ook rekening met de teelt van andere gewassen waar eventueel omzetrisico’s aan kleven. Besef goed dat banken niet meer gemakkelijk bijspringen.
Beschikbaarheid pootaardappelen
Wil je komend jaar vrij telen? Dan moet je zelf je pootaardappelen inkopen. Op dit moment is dat niet altijd gemakkelijk te realiseren, zeker niet als je specifieke rassen wilt telen. Denk bijvoorbeeld aan aardappelmoeheid. Houd dit in je achterhoofd.
Grondsoort
Op welke grondsoort teel jij je aardappelen? Dit heeft invloed op hoe lang je het product kunt bewaren. Op lichtere grond is de bewaarbaarheid minder, waardoor je de aardappelen niet tot juli of augustus kunt bewaren. Wil je mee kunnen profiteren van prijsstijgingen aan het eind van het bewaarseizoen? Houd dan wel rekening met je grondsoort. In het bewaarseizoen 2022-2023 zijn de aardappelen pas na 1 mei behoorlijk in prijs opgelopen.
Uiteindelijk gerealiseerde prijs
Een laatste aspect staat buiten het bepalen van je afzetstrategie, maar willen we toch benoemen. Bij Countus houden we al circa 25 jaar de gerealiseerde prijzen bij van contract, pool en vrij. Uiteindelijk blijken vrije aardappelen gemiddeld € 0,01 tot € 0,015 per kilogram meer op te leveren dan het contract. Neem dit mee in je afweging.
Streven naar minimale omzet per hectare
Door de genoemde aspecten goed af te wegen, kun je een passende keuze maken. Al met al streef je naar een minimale omzet per hectare. Dat is belangrijk voor de voortgang van je bedrijf. Na een tegenvallende opbrengst per kilogram, of het niet kunnen rooien van alle aardappelen, wil je voldoende geld ontvangen. Kies een combinatie dus zorgvuldig.
Contracteer je een gedeelte van de opbrengst per hectare en zet je het overige in pool? Dan verwacht je prijscompensatie voor een tegenvallende kg-opbrengst. Dat is echter niet altijd het geval.
Contract op basis van tonnen
Kies je voor de afzetvorm op basis van tonnen per hectare? Sluit dan niet af voor de gemiddelde opbrengst per kilogram, maar voor de minimale opbrengst. In een jaar met lage kg-opbrengsten in de markt, zul je in het eerste geval moeten bijkopen. Meestal tegen een hoge prijs.
Breng je situatie in beeld
Breng je eigen situatie goed in beeld. Niet alleen voor je bedrijf, maar ook voor jou als persoon. Ga je voor de hoogste prijs? Dan is de vrije afzet de beste optie. Maar past dit ook bij jouw emotie? En kun je wel aan pootgoed komen? Wil je toch voor (een gedeelte) op contract telen? Kijk dan goed welk contract het meest gunstig is voor welk areaal, voor welk gedeelte van de kg-opbrengst of voor welk ras.
Meer weten?
Heb je vragen over het kiezen van een afzetvorm? Je mag altijd contact opnemen met Erik Arts, of met een (andere) adviseur bij jou uit de regio. Wij vinden het belangrijk dat je de afzetstrategie kiest die het beste past bij jou en jouw situatie.