Algemeen

Vooruitkijken en anticiperen op je omgeving

13 jun. 2023

Tijden veranderen en zo ook de omstandigheden op het boerenbedrijf. Naast je passie en een goed inkomen worden thema’s als klimaat, duurzaamheid, dierenwelzijn en volksgezondheid belangrijker in je bedrijfsvoering. Dat kan een aanpassing vragen van jou en je bedrijf: ‘Anders ondernemen’. We nemen je weer mee in onze gelijknamige praatplaat en zoomen in dit artikel in op het onderdeel Omgeving. De 2 artikelen over het onderdeel Mens gemist? Lees dan ook over persoonlijke ontwikkeling en over de kracht van je bedrijf.

Anders ondernemen

We geven je graag een korte samenvatting van de voorgaande artikelen: bovenstaande praatplaat ontwikkelden we om structuur te bieden aan het gesprek tussen boer en adviseur. We signaleerden namelijk de zorg dat de invulling van maatschappelijke thema’s het verdienmodel van de onderneming aantast. Die zorg zit zowel bij de boer als de adviseur. Om als adviseur objectief te blijven en te kunnen analyseren, creëerden we 6 tegels als handvatten.

Omgeving

Alles wat om je heen gebeurt, heb je vaak niet zelf in de hand. Het is jouw eigen keus hoe je ermee omgaat. Dat doe je overigens ook onbewust en heb je als kind al geleerd. Wat deed je als iemand je een duw gaf, al dan niet opzettelijk? Je kon een keiharde duw teruggeven, je kon erom huilen of je kon je schouders ophalen. Misschien ontving je een verontschuldiging en ging je door met waar je mee bezig was. Maar je kon het ook uit de weg gaan, zodat je zeker wist dat het je niet nog eens overkwam.

Laten we dit nu eens uitvergroten. Hoe anticipeer je op wat er in je (nabije) omgeving gebeurt?

Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG)

Het is per onderneming verschillend welke ontwikkelingen je kunt verwachten in je omgeving. Je kunt bijvoorbeeld te maken hebben met veranderingen in de wet- en regelgeving door de provinciale uitwerking van het NPLG.

Op het moment van schrijven zijn de provinciën nog volop bezig om de doelen voor natuur, water en klimaat uit het NPLG te vertalen naar een provinciale aanpak en invulling. Hierin worden alle opgaven in 1 plan uitgewerkt. Denk dan bijvoorbeeld aan opgaven vanuit het stikstofdossier en de Kaderrichtlijn water. De eerste versie moet op 1 juli worden opgeleverd en wordt getoetst op de mate van integraliteit en doelbereik. Daarna moet het nog worden getoetst door de Ecologische Autoriteit.

Een aantal provincies hebben de eerste conceptplannen gemaakt. Veel is nog niet concreet, vooral omdat de doelen in de Stikstofwet nog op zich laten wachten. Maar in meer of mindere mate kan het bepalend zijn voor jouw onderneming. Zit je op veen? Dan weet je zeker dat er voor jou een opgave ligt met het grondwaterpeil. Zit je dichtbij een Natura 2000-gebied? Uitbreiding van je veestapel zal dan lastig worden.

Maatschappij

Ook de ontwikkelingen in de maatschappij zijn belangrijk om te bespreken. Hier heb je als ondernemer net zo goed geen grip op, maar ze raken je wel. De ‘klassieke zekerheden’, zoals een baan met 40 jaar dezelfde baas en het gezin als thuisbasis, verschuiven. De bakker en slager in het dorp – toen kende je de mensen die jouw eten maakten – zijn verdwenen. In de huidige samenleving lopen culturen door elkaar heen. We kopen spullen van over de hele wereld en blijven zelf anoniem.

In die anonieme wereld vindt iedere consument wel iets van de wijze van productie. Dit leidt tot meer soorten, nichemarkten. Er ligt niet 1 soort melk in de koeling; de soorten zijn niet meer te tellen. Het onderscheid gaat niet alleen over smaak, maar ook over dierwelzijn, gezondheid van de mens en het klimaat. Punten die bij de landbouw meer en meer onder een vergrootglas zijn komen te liggen en die dus ook van invloed zijn op jouw bedrijf.

Regeren is vooruitzien

Soms zie je de duw al aankomen en kun je het effect daarvan of de richting bijsturen. Neem de tijd om een overwogen reactie te geven op deze ‘duw’. Wat is wél mogelijk in jouw omgeving en wat past bij jou? Alleen zo zorg je ervoor dat de blauwe plekken die je eraan overhoudt te accepteren zijn, of dat je zelfs helemaal geen blauwe plekken oploopt.

Middels de praatplaat kijken we samen met jou naar wat er in je omgeving speelt of gaat spelen en hoe je hier het beste op kunt reageren. Maar je kunt zelf ook goed om je heen kijken naar wat er in je omgeving gebeurt. Spar ook eens met andere ondernemers. Hoe frustrerend de onduidelijkheid ook is, focus je op de rode lijn die al wel zichtbaar is. Focus op waar je invloed op hebt.
De volgende keer gaan we in op de initiatieven of lopende projecten die er wellicht zijn in je omgeving. Soms zijn deze dichterbij dan je denkt…

Meer weten?

Wil je de praatplaat ‘Anders ondernemen’ inzetten bij gesprek over veranderingen in jouw onderneming? Of heb je vragen over het onderdeel ‘Omgeving? Vraag ons naar de mogelijkheden.