Wat is schijnzelfstandigheid?
Onder de zelfstandigen in Nederland bevinden zich personen bij wie onduidelijk is of zij onbedoeld eigenlijk werknemers zijn. Als een zzp’er een opdracht doet, maar volgens de regels eigenlijk werknemer is, is er sprake van schijnzelfstandigheid. In dat geval is de opdrachtgever dus feitelijk een werkgever.
Sinds het vervallen van de Verklaring arbeidsrelatie (VAR) en de invoering van de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (Wet DBA) staat schijnzelfstandigheid hoog op de politieke agenda. De jarenlange discussie tussen de praktijk en politiek leidde ertoe dat de Belastingdienst nauwelijks handhaafde op de Wet DBA, tenzij er sprake was van opzet of kwaadwillendheid. Maar vanaf 1 januari 2025 gaat dit veranderen: de Belastingdienst gaat actief handhaven op schijnzelfstandigheid.
Beoordelen samenwerkingsverbanden
Het is dus belangrijk om nu, maar zeker na 1 januari 2025, de samenwerking met zzp’ers kritisch te beoordelen. Hierbij spelen verschillende aspecten een rol die in de jurisprudentie zijn uitgewerkt en worden meegenomen in de huidige wetsvoorstellen over dit onderwerp.
Waar je op moet letten? Denk aan de zelfstandigheid van de zzp’er bij het uitvoeren van de werkzaamheden, de zichtbaarheid als ondernemer en de vergelijkbaarheid met werknemers. Geen van deze aspecten is doorslaggevend. En let op: de feitelijke samenwerking tussen beide partijen weegt zwaarder dan de afspraken op papier. Uiteindelijk is de praktijk dus doorslaggevend.
Gevolgen van schijnzelfstandigheid
Blijkt een zzp’er toch een werknemer te zijn? Dan heeft hij recht op onder andere ontslagbescherming, loondoorbetaling tijdens ziekte, vakantiedagen en vakantietoeslag. Bovendien kan een verplichte pensioenregeling ook extra kosten met zich meebrengen.
Ook kunnen er problemen ontstaan met de overeengekomen vergoeding, die dan als nettoloon wordt gezien en moet worden omgerekend naar brutoloon. Daardoor kunnen de kosten wel 2 tot 3 keer hoger uitvallen.
Meer weten?
Heb je hulp nodig bij het beoordelen van een samenwerkingsverband? Of bij het opstellen en beoordelen van een overeenkomst van een opdracht of een arbeidsovereenkomst? Onze specialisten helpen je graag. Neem gerust contact op met je adviseur.
