Algemeen

Financiering dure akkerbouwgrond en de strengere eisen van banken

29 mei 2018

In verschillende akkerbouwregio’s is de grondprijs fors gestegen. En geld lenen voor de aankoop van grond is lastiger geworden door de nieuwe eisen die banken stellen. Wat betekenen deze ontwikkelingen voor akkerbouwers? Moeten we ons zorgen maken om de prijsstijgingen van akkerbouwgrond? Adviseur Jan Lucas Spijkman licht zijn visie toe.

Akkerbouwgrond aankopen

olang je de grond in bezit hebt, hoef je je geen zorgen te maken, stelt Spijkman. ‘Want daarmee stijgt ook de waarde van het onderpand van je bedrijf. Anders is het als je je bedrijf door de aankoop van grond wilt uitbreiden of als je de kavel die je wellicht al jaren huurt en in gebruik hebt nu ‘moet’ aankopen’, zegt hij.

De huidige liquiditeitsmarge onderaan de streep en het risicoprofiel bepalen feitelijk hoe ver je op financieel gebied kunt gaan. De liquiditeitsmarge is het bedrag dat van de kasstroom overblijft als privé is onttrokken, de belastingen zijn betaald, vervangingsinvesteringen zijn gedaan en afgelost. ‘In die huidige marge zal voldoende ruimte moeten zijn om de extra aflossingen deels te kunnen betalen. Dit omdat in de meeste gevallen het nettorendement op de aan te kopen landbouwgrond niet voldoende is om naast de te betalen rente ook de extra aflossingsverplichting op te kunnen hoesten.’

Geld moet sneller terugkomen

Mede onder druk van Basel 4, waarin kapitaaleisen voor banken zijn vastgelegd, stellen banken andere eisen aan hun uit te lenen geld. De trend is dat het geld sneller terug moet komen. ABN Amro hanteert bijvoorbeeld al vanaf 2010 een maximale looptijd voor een lening van 10 jaar. Na afloop van deze periode hoeft niet alles afgelost te zijn, maar moet er wel een nieuwe leningsovereenkomst worden gemaakt met nieuwe afspraken. Bovenop die lening kunnen nog wel diverse rentevaste perioden of een variabele rente worden afgesloten, maar nooit langer dan 10 jaar. De Rabobank hanteert sinds ongeveer een jaar ook deze werkwijze. Je sluit dus een lening af voor 10 jaar en daarna moet je weer opnieuw een financiering afsluiten.

Geen garantie

Als de aflossingsbedragen zijn vastgesteld op bijvoorbeeld 3,3% aflossing, dan is na 10 jaar 1/3 deel van de lening afgelost. Het resterende 2/3 deel moet na die 10 jaar in zijn geheel worden afgelost. Tegen de dan geldende voorwaarden kun je eventueel een nieuwe lening afsluiten. Niemand weet met welke rente we over 10 jaar te maken hebben en hoe de markt voor onze akkerbouwproducten eruit ziet. Van de bank krijg je dan ook geen garantie dat de lening ‘zomaar’ wordt verlengd.

‘Enerzijds zitten we niet te wachten op het feit dat er sneller moet worden afgelost, omdat dat een druk geeft op de liquiditeitsmarge. Anderzijds is het gezien de opstelling van de bank wel prettig dat er na die 10 jaar minder is te herfinancieren. Zeker met de gedachte in het achterhoofd dat de rente niet voor eeuwig op het huidige lage niveau blijft hangen.’

Liquiditeitsmarge

Hoe gaat Countus hiermee om? In de ondernemingsplannen die we maken houden we wel degelijk rekening met een mogelijk hoger rentepercentage in de toekomst. ‘Maar gemiddeld komen we dan niet veel verder dan gemiddeld 3% over alle leningen in het bedrijf. Banken hanteren hun eigen rekenrente bij de toetsing of zij een aanvullende financiering haalbaar vinden. Bij een rekenrente van bijvoorbeeld 4% moet er dan nog steeds sprake zijn van een positieve liquiditeitsmarge.’

‘Als we bij alle ondernemingsplannen ook met die 4% rekenrente moeten rekenen, dan zouden we toch veel vaker moeten concluderen dat de plannen financieel niet haalbaar zijn en dus het advies moeten geven om de plannen niet uit te voeren. Zeker als we ook de norm van een liquiditeitsmarge, die minimaal 5% van de bruto-geldomzet bij de gewassen moet zijn, strak hanteren. Dit percentage is zo vastgesteld om tegenslagen op te vangen of om te kunnen blijven innoveren of investeren.’

Effect op grondprijs?

Het is maar de vraag of de veranderde handelswijze van de banken effect heeft op de huidige grondprijsontwikkeling. Want niet wie het niet gefinancierd krijgt bepaalt de grondprijs, maar juist wie het wél kan betalen. ‘Als banken zouden besluiten om alleen grond te financieren als de ondernemer zelf ook bijvoorbeeld een bepaald percentage van de te betalen prijs op tafel kan leggen, zou dat mogelijk meer effect op de grondprijsontwikkeling hebben.’

Voor ondernemers met plannen is het goed om tijdig actie te ondernemen om te weten wat wel en wat niet verantwoord is ten aanzien van het investeren in grond. Wij trekken graag samen met jou op. Het is daarbij goed om te weten onder welke voorwaarden een financieringspartij een lening zou willen verstrekken.

Meer weten?

Wil je meer weten over investeren in akkerbouwgrond? Vul het contactformulier in of neem contact op met Jan Lucas Spijkman.

✆ 06 414 19 457

[email protected]