Wat speelde er ook alweer?
In het Didamarrest heeft de Hoge Raad bijzondere regels gegeven voor het geval dat overheidsinstanties een onroerende zaak willen verkopen of verpachten. De Hoge Raad bepaalde dat overheidsinstanties op basis van het gelijkheidsbeginsel elke gegadigde gelijke kansen moet bieden. Zijn er meerdere potentiële gegadigden? Dan moet de overheid een selectieprocedure uitschrijven.
De Didamregels zorgden voor veel onrust in de praktijk, want vóór het Didamarrest gingen overheidsinstanties ervan uit dat zij veel vrijheid hadden.
Verloop Didamzaak
In de Didamzaak gaat het om de vraag of de gemeente Montferland de voormalige gemeentehuislocatie in Didam mocht verkopen aan een projectontwikkelaar. Daarover velde het gerechtshof het oordeel dat de gemeente de Didamregels in acht had moeten nemen. De gemeente Montferland heeft zich niet aan die regels gehouden. Met als gevolg: volgens het gerechtshof heeft de andere gegadigde het recht om de koopovereenkomst ongeldig te laten verklaren.
De gemeente en de projectontwikkelaar hebben bij de Hoge Raad cassatie ingesteld tegen het arrest van het hof. Advocaat-generaal Snijders heeft voor deze procedure een conclusie geschreven. Zijn conclusie is een onafhankelijk advies aan de Hoge Raad, die dit niet hoeft te volgen.
Afwijken van de Didamregels
Volgens Snijders moet de overheid, als daar een goede reden voor is, de mogelijkheid krijgen om van de Didamregels af te wijken. De regels in het Didamarrest zijn gebaseerd op het gelijkheidsbeginsel. Dat houdt in dat je gelijke gevallen gelijk moet behandelen.
Zijn er echter gegronde redenen om met een bepaalde gegadigde in zee te gaan? Dan levert dat een rechtvaardiging op voor een verschil in behandeling. De Didamregels gelden in dat geval dus niet, aldus Snijders.
Bovendien betekent dit volgens de advocaat-generaal ook dat veel in het verleden gesloten overeenkomsten niet in strijd zijn met de Didamregels. De overheid had namelijk een goede reden om voor een bepaalde partij te kiezen.
Sanctie niet-naleving
Daarnaast bestaat er ook veel discussie over de sanctie die geldt als je de Didamregels niet naleeft. In de Didamzaak kwam het gerechtshof tot vernietigbaarheid van de koopovereenkomst. Dat betekent dat de andere gegadigde de koopovereenkomst ongeldig kon verklaren.
Volgens Snijders is de overeenkomst niet ongeldig bij strijd met de Didamregels. Wel kan een derde partij de overheidsinstantie aansprakelijk stellen voor geleden schade, omdat de overheidsinstantie onrechtmatig heeft gehandeld.
Hoe gaat de Didamzaak verder?
In het najaar wordt de uitspraak van de Hoge Raad verwacht. Het is afwachten of de Hoge Raad de conclusie van advocaat-generaal Snijders volgt.
In de praktijk
Annelou Olde Beverborg, Senior Jurist bij Countus Groenlo, ziet geregeld dat gemeenten en provincies grond niet aan een partij willen verkopen of verpachten zonder eerst een selectieprocedure te volgen. ‘Soms is dat terecht, maar volgens de visie van advocaat-generaal Snijders niet altijd’, vertelt ze. ‘Een overheidsinstantie kan immers gegronde redenen hebben om voor een partij te kiezen.’
‘Maakt een overheidsinstantie gebruik van de Didamregels om grond niet aan je te verkopen of verpachten? Let dan goed op. Ik denk graag met je mee of er gegronde redenen zijn om onder de Didamregels uit te komen.’
Meer weten?
Wil je meer over weten over de gevolgen van het Didamarrest voor jouw specifieke situatie? Neem dan gerust contact op met Annelou Olde Beverborg. Zij helpt je graag.
