Specifieke situaties
Na het Didam-arrest volgden er veel uitspraken over specifieke situaties. Zo oordeelde de pachtkamer bijvoorbeeld op 10 januari 2023 dat onderstaande zaken ook onder het bereik van het Didam-arrest vallen:
• Het verpachten van grond door een overheidslichaam
• Het uitgeven van gronden in erfpacht
• Het verhuren van onroerend goed
• Grondruil
Wat zijn overheidslichamen?
Volgens de huidige gegevens zijn overheidslichamen:
• Gemeenten
• Provincies
• Waterschappen
• De Staat
Iedereen dingt mee
Heb je als boer op dit moment grond van een overheidslichaam in gebruik? Dan ben je dus een stuk zekerheid kwijt voor de toekomst bij aflopen van de pachtperiode. Dat de grond nogmaals door het overheidslichaam aan jou wordt uitgegeven, is immers geen zekerheid meer.
Het uitgangspunt van het Didam-arrest is namelijk dat een overheidslichaam aan alle potentiële gegadigden een gelijke kans moet bieden, via een openbare en heldere selectieprocedure. Het is niet meer zomaar mogelijk om bijvoorbeeld een pachtcontract te verlengen.
Openbare procedure
Wat als een boer in het kader van de Gebiedsgerichte Aanpak (GGA) stopt en de provincie de grond koopt? Wellicht is in het proces afgesproken dat de buurman deze grond kan pachten voor extensiveren. Door de uitspraak in het Didam-arrest is het nu de vraag of een overheidslichaam deze afspraak nog wel waar kan maken.
Als er geen andere gegadigden zijn voor grond, is het mogelijk om een openbare procedure achterwege te laten. Maar bij grond is het niet aannemelijk dat er maar één gegadigde is. Je ontkomt bijna niet aan een openbare procedure. Wil het overheidslichaam toch afwijken van de openbare procedure? Dan zal je het voornemen om grond aan een bepaalde partij te gunnen, tijdig en gemotiveerd openbaar moeten publiceren.
Sturen met criteria
Wel moet een overheidslichaam criteria opstellen waaraan een koper moet voldoen. Deze criteria moeten objectief, toetsbaar en redelijk zijn. Dit kan leiden tot een afgebakende groep met potentiële kopers en zelfs tot één specifieke koper die aan de voorwaarden voldoet.
Is er slechts één serieuze kandidaat? Dan kan er worden afgezien van de openbare selectieprocedure. Je moet het voornemen tot verkoop wel bekend maken, bijvoorbeeld op een website. Daarbij moet je een termijn geven, waarvoor belanghebbenden op het voorstel kunnen reageren.
Betekenis voor de praktijk
Overheidslichamen krijgen door dit arrest te maken met strengere regels. Een-op-een gunning moet mogelijk blijven, als je de procedure maar voldoende zorgvuldig waarborgt. Een gevolg van het arrest kan ook zijn dat de nieuwe uitgifte van een perceel, dat al jaar in jaar uit bij jou in gebruik was, in een openbare procedure plaatsvindt.
Meer weten over de gevolgen voor jou?
Heb je vragen over de uitwerking van het Didam-arrest voor jouw specifieke bedrijfssituatie? Neem dan gerust contact met ons op, wij kijken graag met je mee.
