Agro

De verkenning van toekomstige landbouw

07 nov. 2023

Iedere toekomstgerichte boer zou zich moeten aansluiten bij een relevant netwerk, vindt Jaap Gielen. Jaap is Senior Agro-adviseur bij Countus en collega’s zien hem als dé persoon die betrokken is bij interessante externe projecten. Maar Jaap noemt het niet per definitie projecten. ‘Ik noem het liever verkenningen van toekomstige landbouw.' Jaap vertelt wat dit soort verkenningen jou als boer kunnen brengen.

Onderzoek doen

De verkenning van toekomstige landbouw, ofwel het doen van onderzoek, is Jaap niet onbekend. Bij de Universiteit Wageningen (WUR) is hij jarenlang projectleider geweest. Daar was hij continu bezig met onderzoeken. Het netwerk dat hem dat opleverde, heeft hij nu nog steeds. Jaap: ‘We weten elkaar te vinden. We initiëren projecten gezamenlijk, of WUR initieert en wij haken aan’.

Beïnvloeden van beleid

Zo’n initiatief begint met een kennisvraag. Waarin de praktijk volgens Jaap een belangrijke basis is. Het weegt voor hem zwaar mee als de kennisvraag gericht is op het beïnvloeden van beleid.

‘Je kunt bijvoorbeeld heel technisch-economisch uitwerken hoe je de samenwerking tussen melkvee en akkerbouw kunt verbeteren’, stelt Jaap. ‘Maar je kunt ook kijken naar belemmerende wetgeving die de optimalisatie van de samenwerking tegengaat. Het moet namelijk een doel dienen in die zin dat het gelijk op het boerenerf tot meerwaarde kan worden gebracht. Én dat het resultaat interessant is voor een grotere groep.’

Boeren in hun kracht

Een voorwaarde van Jaap om te werken aan een project is dat er altijd boeren bij betrokken zijn. Zo is Jaap betrokken bij de BES-pilot en het Markemodel. De BES-pilot onderzocht flexibele, bedrijfseigen bemestingsnormen met deelnemende boeren. Het Markemodel gaat samen met boeren op zoek naar haalbare kwaliteitsdoelen en de beloning die daarbij hoort.

Deze projecten benadrukken de ontwikkeling naar doelsturing in plaats van het opstapelen van maatregelen. Jaap is daar erg uitgesproken over: ‘Zet boeren in hun kracht: zij kennen hun bedrijf zelf het best. Dat stond ook in het Landbouwakkoord: Verandering begint op het boerenerf. Stel heldere doelen en reken af op die doelen. Of beloon op die doelen’. 

Provincies als opdrachtgever

Ook overheden kunnen opdrachtgever zijn. Zo is Jaap betrokken bij een project van de Provincie Drenthe om voor grondwaterbeschermingsgebieden te berekenen wat de beloning voor de ecosysteemdienst Produceren schoon drinkwater zou moeten zijn. Dit is berekend voor zowel melkveehouders als akkerbouwers. Bij de provincie Friesland is Jaap betrokken bij de ontwikkeling van het instrumentarium voor het behoud van renderende melkveehouderij na peilverhoging in het veenweidegebied.

Participeer in relevante netwerken

In voorgaande artikelen hebben we het gehad over de praatplaat Anders ondernemen. Met behulp van deze praatplaat vragen we je na te denken over welke initiatieven of lopende projecten er in je omgeving zijn.

Jaap is van mening dat je als boer moet participeren in relevante netwerken, projecten of studiegroepen als je toekomstgericht bent. ‘Een goede studiegroep kan inspirerend zijn, kan je verruimen, kan je helpen bij het nadenken over wat er verandert en hoe je daarop zou kunnen anticiperen’, zegt hij.

‘Vergeet niet dat de overheid vandaag de dag ontzettend veel faciliteert met betrekking tot verkenning. Als je een goed idee hebt en je hebt een aantal deelgenoten, hoef je maar een goed plan op te stellen en je wordt financieel geholpen.’ Die deelgenoten vind je bijvoorbeeld in een studiegroep. Bij Countus zijn studiegroepen een bekend begrip, we faciliteren er meerdere over verschillende sectoren.

Meer weten?

Wil je meer weten over projecten en initiatieven in jouw omgeving? Of ben je benieuwd naar de studiegroepen die Countus faciliteert? Neem contact op met je adviseur.