Hoe zat het ook alweer?
In 2021 diende Leonie Vestering van de Partij voor de Dieren een voorstel (amendement) in tot het wijzigen van de Wet dieren. Wat deze wetswijziging inhoudt? Het is niet langer toegestaan om een dier pijn te doen of bij een dier letsel te veroorzaken, dan wel de gezondheid of het welzijn van het dier te benadelen met als doel het dier op een bepaalde manier te kunnen huisvesten. Daaronder wordt onder andere verstaan dat stalsystemen dieren niet mogen belemmeren in het vertonen van natuurlijk gedrag.
Het voorstel wordt aangenomen, maar al gauw zien politici en ambtenaren dat het niet uitvoerbaar is. Een convenant dierwaardige veehouderij wordt daarom onderdeel van het coalitieakkoord van kabinet-Rutte IV. Hierin maken veehouderij, dierenbeschermingsorganisaties en ketenpartijen afspraken met elkaar die worden vastgelegd in Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB’s). Zo zou het amendement een uitvoerbare invulling moeten krijgen.
Toen het kabinet demissionair werd, kon er echter geen invulling gegeven worden aan de randvoorwaarden, zoals financiën en vergunningverlening. Er kan daarom geen convenant worden gesloten. Wordt er geen alternatief aangenomen voor het amendement-Vestering? Dan treedt deze op 1 juli 2024 in werking, met als gevolg dat rechters moeten bepalen wat dierwaardig is en wat niet. Dat maakt het amendement van Vestering namelijk niet duidelijk.
Om te voorkomen dat het amendement-Vestering in werking treedt, zijn de afgelopen weken meerdere debatten gevoerd en amendementen ingediend. Daarbij hebben uiteindelijk het wetsvoorstel van Adema en het amendement van VVD en D66 (amendement-De Groot/Van Campen) het gehaald in de stemmingen. De wet, inclusief amendement, wordt op 1 juli 2024 in de eerste kamer behandeld. Daarna wordt deze definitief.
Wat zijn de gevolgen?
Wat betekent het aangenomen amendement van De Groot en Van Campen? De richting die zij schetsen is gebaseerd op de 5 domeinen van Mellor, die uitgaan van positief welzijn voor het dier. Op basis daarvan stellen De Groot en Van Campen ontwerpprincipes voor waar convenantpartners rekening mee moeten houden om goede AMvB’s te ontwerpen. De concrete normen die Adema in zijn conceptwet noemt, worden daarmee dan ook nog niet direct in de wet opgenomen.
De AMvB’s moeten per diersoort worden ontworpen. Uiterlijk 2040 moeten de stallen in Nederland voldoen aan de AmvB’s, de precieze voorschriften moeten eind 2024 bekend zijn. Dat is een redelijker termijn ten opzichte van het voorstel van Ouwehand, waarmee bijvoorbeeld het onthoornen van runderen en het couperen van staarten van varkens per 2025 verboden zou zijn. Met een huisvesting die daar op dat moment nog niet op is ingesteld, zou dit alleen maar dierenleed veroorzaken.
Wel zal door het amendement op termijn duidelijk worden welke lichamelijke ingrepen bij dieren in de veehouderij zullen vervallen. De Groot en Van Campen beseffen dat hiervoor nieuwe stalsystemen ontworpen en gevalideerd moeten worden. Niet alleen in het kader van diergezondheid en dierenwelzijn, maar ook met inachtneming van milieu en klimaat. Tot die tijd zullen banken terughoudend zijn met het financieren van huidige stalsystemen.
Hoe nu verder?
Ook bij Countus zien we de nodige aandachtspunten. De financierbaarheid van nieuwe stallen lijkt beperkt als deze niet aan de nieuwe normen lijken te voldoen. Banken zullen voorzichtig worden met financiering zolang de nieuwe normen nog niet in AMvB’s zijn vastgelegd. En bestaande stallen moeten wellicht sneller worden afgeschreven als door AMvB’s blijkt dat ze niet langer voldoen aan de voorwaarden.
Op termijn moeten we rekening houden met de internationale concurrentiepositie. De Kamer wil dat de regering zich inzet voor een verbetering van dierenwelzijn op Europees niveau. Zo zouden producten uit het buitenland met lagere eisen bijvoorbeeld niet kunnen worden geïmporteerd. Het is afwachten hoe dit zich ontwikkelt en hoe mogelijke importbelemmeringen de exportpositie van Nederland beïnvloeden.
Meer weten?
Wil je meer weten over het uitdenken van strategieën op het boerenbedrijf? Of loop je door de wetswijziging vast in jouw toekomstvisie? Neem dan gerust contact op met onze specialisten op het gebied van agro. We helpen je graag.
