Blijvend grasland-eis
Wanneer is grasland blijvend? Dit is het geval wanneer het perceel minimaal 5 jaar achtereen grasland is geweest en niet is meegenomen in de vruchtwisseling. Blijvend grasland is onder andere waardevol vanwege het verbeterde bodemleven en het hogere organisch stofgehalte. Oftewel: de vastlegging van CO2. Om deze ecosysteemdiensten te beschermen is vanuit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) de eis ingesteld dat het aandeel blijvend grasland niet te veel mag dalen.
Het aandeel blijvend grasland in verhouding tot het totale areaal landbouwgrond wordt berekend over de percelen die door landbouwers zijn opgegeven voor de uitbetaling van GLB-premie. In de GLB-periode van 2023-2027 geldt 2018 als referentiejaar waarin het aandeel 41,9% was. Ten opzichte hiervan mag het aandeel blijvend grasland niet meer dan 5% dalen. Het aandeel blijvend grasland mag ieder jaar dus niet onder de 39,8% komen.
Huidige stand van zaken
Ten opzichte van het referentiejaar (2018) is het aandeel blijvend grasland in 2023 licht gestegen. Waar het aandeel 41,9% in 2018 was, is dit 42,0% in 2023. De verwachting is daarom dat er op dit moment geen bedrijfsspecifieke maatregelen komen. Wat we daarbij in ons achterhoofd moeten houden? Het aandeel is wel lager dan vorig jaar. In 2022 was het aandeel namelijk 42,3%. Een verschil van -0,3% lijkt niet groot, maar dat is -2,1% in principe ook niet (39,8% ten opzichte van 41,9%).
Waarom grasland omzetten?
Misschien zegt dit je in percentages niet zoveel. In hectares gaat het om een afname van 1.990 hectare in 2023 ten opzichte van 2022. Het is niet aannemelijk dat je grasland op veengrond of grasland rondom je bedrijf met weidegang omzet. Wel kan de afbouw van derogatie ervoor zorgen dat jij of collega-ondernemers ervoor kozen om meer mais te telen. Zonder derogatie kun je immers de '80% grasland-eis' negeren.
Op zand- en lössgrond is het sinds 2023 verplicht om eens per 4 jaar een rustgewas te telen op bouwlandpercelen. Heb je hier dit jaar al op voorgesorteerd en ging dit ten koste van maisland? Dan heb je mogelijk grasland geploegd om toch dezelfde hoeveelheid mais in het rantsoen te behouden. De vraag is hoe dit zich in de komende jaren ontwikkelt. Zeker ook met het vooruitzicht van een verplichte rustgewasteelt in een rotatie van 1 op 3 met ingang van 2027.
Bedrijfsspecifieke maatregelen
Is de afname van het aandeel blijvend grasland een trend? Dat weten we pas over een aantal jaren. Neemt het aandeel te veel af? Dan is het niet meer alleen een landelijke opgave en moet je als individu maatregelen treffen. Er wordt gesproken over een omzetverbod waarbij je blijvend grasland niet mag omzetten voor andere gewassen. Of je krijgt een herstelplicht waarbij je een perceel – dat (in het verleden) blijvend grasland was – weer moet inzaaien met gras. Een omzetverbod en een ploegverbod gelden overigens al voor blijvend grasland in Natura 2000-gebieden en voor percelen aangewezen als ecologisch kwetsbaar blijvend grasland.
CO2 vastleggen
Naast ecologische voordelen heeft blijvend grasland mogelijk ook economische voordelen. CO2-vastlegging door blijvend grasland biedt kansen voor het verkopen van koolstofcertificaten. Waarschijnlijk wel onder voorwaarde dat de CO2-vastlegging bovenwettelijke normen behaalt. Met het voorkómen van bedrijfsspecifieke maatregelen door blijvend grasland te behouden, snijdt het mes dus aan 2 kanten.
Meer weten?
Laten we het van de positieve kant bekijken: het aandeel blijvend grasland is ten opzichte van het referentiejaar gestegen. En met koolstofcertificaten ligt er ook een kans voor het blijvend grasland. Wil je meer weten over dit onderwerp? Neem gerust contact op met Rick Hoksbergen of Nico Stokman. Of met een (andere) adviseur bij jou in de buurt. Zij helpen je graag.
