Agro

Uitspraak Raad van State: intern salderen

11 feb. 2021

De Raad van State deed op 20 januari 2021 een interessante uitspraak over intern salderen. Maar de gevolgen van deze uitspraak zorgen bij veel mensen voor verwarring. Wij vertellen je om welke onduidelijkheden het gaat.

Wel/niet natuurvergunning?

Heeft jouw project geen significante (negatieve) gevolgen voor een Natura 2000-gebied? Dan heb je volgens de Raad van State geen Natuurvergunning nodig. Bijvoorbeeld als er ten opzichte van de referentiesituatie (onderliggende Natuurvergunning of milieutoestemming op de aanwijsdata) geen toename is van stikstofdepositie. Dus, wil je je bedrijf uitbreiden of wijzigen en is er daarbij geen toename van stikstofdepositie? De vergunningsplicht voor projecten die enige maar géén significante (negatieve) gevolgen kunnen hebben - als gevolg van de Spoedwet Aanpak Stikstof - per 1 januari 2020 vervallen. Dus, wil je je bedrijf uitbreiden of wijzigen en is daarbij geen toename van stikstofdepositie? Dan is een Natuurvergunning volgens deze uitspraak niet nodig.

Vragen en kanttekeningen

Door deze uitspraak is ook de vergunningsplicht komen te vervallen voor het zogenaamde intern salderen. Bij intern salderen is het de bedoeling dat de aangevraagde activiteit niet leidt tot een toename van de stikstofdepositie ten opzichte van de eerder vergunde situatie ten tijde van de referentiesituatie. Voor veel situaties is er dus geen Natuurvergunning meer nodig. Dat scheelt je tijd en geld. Maar, de uitspraak zorgt ook voor vragen en kanttekeningen. Wie bepaalt bijvoorbeeld of je een vergunning nodig hebt? Bepaal je dat zelf als ‘aanvrager’? Of neemt de provincie of de gemeente (via de omgevingsvergunning) daar een besluit over?

En hoe rechtszeker is het om uit te breiden zonder vergunning? Door een stal emissiearm te maken, kun je extra dieren houden. Als je dan intern saldeert, is er geen toename van depositie. Dat maakt dat je geen vergunning nodig hebt. Maar wat als later blijkt dat er toch een toename is en dat je wel een vergunning nodig hebt? Bijvoorbeeld door toekomstige wijzigingen binnen de ammoniakfactoren of het rekenmodel Aerius. Het is maar de vraag of je die vergunning op dat moment nog kunt krijgen.

In zo’n situatie wil je niet terechtkomen als ondernemer. In feite is deze situatie vergelijkbaar met bedrijven die een PAS-melding hebben gedaan (en geen vergunning konden aanvragen). Zij hebben te goeder trouw gehandeld en zitten achteraf zonder toestemming.

Daarbij heeft de uitspraak ook gevolgen voor de provinciale beleidsregels. Deze gaan uit van de feitelijk gerealiseerde capaciteit (alles wat gebouwd is) en maken een correctie op basis van het Besluit huisvesting. In de uitspraak komt naar voren dat de onderliggende toestemming (Natuurvergunning of milieutoestemming op de aanwijsdata van Natura 2000-gebieden) als uitgangspunt (recht) kan worden gebruikt. Dit zou dan betekenen dat de provinciale beleidsregels bestaande rechten afromen, wat niet lijkt overeen te komen met de uitspraak. De beleidsregels zullen dan ook in overeenstemming gebracht moeten worden met de uitspraak van de Afdeling. Inmiddels hebben een aantal provincies al te kennen gegeven de vergunningsaanvragen, in afwachting van de aanpassing van de beleidsregels niet verder in behandeling te zullen nemen.

Tot slot: wat betekent dit voor de legalisatie van de PAS-melders? Minister Carola Schouten heeft hierover gezegd dat ze niet de volledige melding wil legaliseren, maar alleen het deel dat is gerealiseerd. Als je kijkt naar de systematiek van de uitspraak van de Raad van State, lijkt het erop dat de gehele melding wordt gelegaliseerd.

Meer weten?

De uitspraak zorgt nog voor veel vragen. Hopelijk komt er vanuit het ministerie en de provincies snel meer duidelijkheid. Heb je hier vragen over? Neem contact op met De Omgevingsadviseurs of je eigen adviseur.