Landelijke beëindigingsregeling veehouderijen (Lbv)
Om de stikstofdepositie door veebedrijven te verlagen, werkt de overheid aan de Landelijke beëindigingsregeling veehouderijen (Lbv). Deze regeling is gericht op bedrijven met productierechten, zoals melkvee, pluimvee en varkens. Hier kun je vrijwillig je bedrijfslocatie(s) voor aanmelden. Het gaat dus niet om het complete bedrijf, maar om je bedrijfslocaties.
Het primaire doel van de regeling is het reduceren van de stikstofbelasting op stikstofgevoelige N2000-gebieden. Daarnaast moet deze regeling ook ruimte creëren voor PAS-melders. In september 2021 wordt de regeling gepubliceerd voor een internetconsultatie. De definitieve publicatie volgt na Europese goedkeuring in maart 2022.
Hoe werkt de opkoopregeling?
Hoe het precies werkt? De opkoop gebeurt tegen een vaste vergoeding. Hiervoor is een budget beschikbaar van € 970 miljoen. Dit budget komt in 2 tranches vrij. De 1e tranche van € 720 miljoen wordt naar verwachting in het 2e kwartaal van 2022 opengesteld. De 2e tranche van € 250 miljoen waarschijnlijk in de 1e helft van 2025. Echter, wanneer de 1e tranche wordt overtekend, kan het budget van de 2e tranche worden overgeheveld naar de 1e tranche.
De verdeling van het budget binnen een tranche wordt in principe opgeknipt naar sectoren. Melkvee, pluimvee en varkens hebben zo ieder hun eigen budget. Is er sprake van een onderschrijding in een sector? Dan kan het budget wel overgeheveld worden naar een sector met een overschrijding van het budget.
De regeling is alleen beschikbaar voor dierlijke sectoren met productierechten. Verder geldt een aantal criteria als je gebruik wilt maken van de regeling. Allereerst is er een drempelwaarde voor de stikstofdepositie van je bedrijfslocatie op stikstofgevoelige en overbelaste N2000-gebieden. De hoogte van deze drempel is nog niet bekend. Daarnaast worden de aanvragen gerangschikt op kosteneffectiviteit. Hoe meer stikstofdepositie je reduceert per euro, hoe hoger je bedrijfslocatie gerangschikt staat.
Als je bedrijfslocatie in aanmerking komt voor opkoop, ontvang je een subsidiebeschikking. Deze krijg je in het 1e kwartaal van 2023. Je hebt dan 6 maanden de tijd om te beslissen of je wel of niet gebruikmaakt van het aanbod.
Neem je deel aan de regeling? Dan worden je productierechten ingenomen en doorgehaald. Naar verwachting is het niet verplicht om je landbouwgrond te verkopen. De Europese staatssteuntoets moet hier uitsluitsel over geven. Wel wordt overwogen om een recht op ‘eerste onderhandeling’ voor de overheid in te bouwen. Hierbij wordt gesproken over grond in een zone van 500 meter rond een stikstofgevoelig N2000-gebied.
Maatregel Gerichte Opkoop (MGO)
De 2e tranche van de Maatregel Gerichte Opkoop (MGO), de provinciale opkoopregeling, is inmiddels in voorbereiding. De 1e tranche was open tot maart 2021 en is overtekend. Voor deze 1e tranche was € 95 miljoen beschikbaar. Dit budget wordt opgehoogd met € 133 miljoen. Deze € 133 miljoen is het overgebleven budget van de Subsidieregeling sanering varkenshouderij.
Heb je je ingeschreven voor de 1e tranche? Dan ben je wellicht in gesprek met provincies. Uiterlijk 4 juli 2022 moet de aankoopovereenkomst zijn gerealiseerd. Dit is 2 maanden later dan de bedoeling was.
De MGO is gericht op bedrijven met melkvee, pluimvee, varkens, kalveren of geiten en heeft dus een bredere doelgroep dan de Lbv. In de 1e tranche was 1 van de criteria dat je bedrijfslocatie een piekbelaster moet zijn die minimaal 2 mol N/ ha/jaar depositie veroorzaakt op alle hectares stikstofgevoelige natuur binnen een afstand van 10 kilometer. Zo wordt de depositie op stikstofgevoelige natuur verlaagd. Maar ook moest hiermee ruimte vrijgemaakt worden voor woningbouw, MIRT-trajecten en legalisatie van gemelde en meldingsvrije activiteiten (o.a. PAS-melders).
Provincies hebben de vrijheid om ook nevendoelen mee te nemen in de keuze om een bedrijf op te kopen. Denk hierbij aan het klimaatbestendig maken van een gebied of het vergroten van de kwaliteit van een leefomgeving.
De 2e tranche die nu in voorbereiding is, wordt waarschijnlijk eind 2021 opengesteld. Het is nog onduidelijk of daarvoor dezelfde criteria gelden als voor de 1e tranche. Er wordt wel onderzocht of de grootste piekbelasters actief benaderd kunnen worden voor opkoop. Wanneer je benaderd wordt, krijgt je onder voorwaarden niet te maken met de stoppersverklaring. De belangrijkste voorwaarde is dat je verplaatst naar een ander bedrijf met dierrechten en daar een substantiële emissiereductie realiseert.
Pilot grondfonds stikstofaanpak
Op verzoek van de Tweede Kamer werkt het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) aan een pilot ‘grondfonds stikstofaanpak’. Met dit grondfonds moeten gronden die vrijkomen bij vrijwillige opkoop van agrarische bedrijven weer doorverkocht worden. Deze gronden moeten gericht verkocht worden voor diverse grote beleidsopgaves, zoals de klimaatopgave. Vooral in de gebiedsgerichte aanpak moet het fonds een rol gaan spelen.
Het Rijksvastgoedbedrijf gaat de operationele organisatie uitwerken en onder regie van Bureau Beheer Landbouwgronden uitvoeren. Er wordt een leenfaciliteit van € 100 miljoen opgezet en € 30 miljoen van de landelijke beëindigingsregeling wordt ingezet voor eventuele financiële afwaardering van gronden. Naar verwachting is het grondfonds in het 2e kwartaal van 2022 beschikbaar.
Meer weten?
Zoek jij naar de juiste richting voor jouw bedrijf? En wil je meer weten over de opkoopregelingen voor de agrarische sector? Neem dan contact op met een adviseur voor Countus. Hij of zij kan je helpen bij het kiezen van de juiste route.
