Spenen op 5 weken leeftijd
De kern van de avond was het effect van spenen op 5 weken leeftijd in plaats van 4 weken. Arjan Schuttert, varkensdierenarts bij De Oosthof, trapte de bijeenkomst af met de effecten op biggen, zeugen en vleesvarkens. Rick ter Haar, onze branchespecialist Intensieve Veehouderij, nam de aanwezigen mee in het financiële plaatje.
Positieve effecten
De conclusie is dat spenen op 5 weken leeftijd, ten opzichte van 4 weken, een positief effect heeft op de gezondheid van de dieren. Bovendien kan het bij een bepaalde biggenprijs een plus in het rendement opleveren. Nu hadden Arjan en Rick niet het doel om zeugenhouders te overtuigen hun biggen later te gaan spenen, wel wilden ze helder maken wát die effecten op de gezondheid van het varken precies zijn en wánneer het omslagpunt in het rendement plaatsvindt.
Minder heftige speendip
Het minst verrassend is het effect op de gezondheid van de biggen. De speendip is op 5 weken leeftijd namelijk veel minder heftig dan op 4 weken leeftijd, waardoor de biggen vrijwel onverstoord doorvreten wanneer ze van de melk af gaan. Hierdoor hebben de biggen een beter ontwikkeld verterings- en afweersysteem en daardoor minder problemen door colibacteriën en streptokokken.
Langer herstel bij zeugen
Zeugen lijken misschien het minste voordeel te hebben, maar ook deze hebben baat bij een latere speenleeftijd. Ze krijgen een week extra de tijd om te herstellen en dit gebeurt op lactovoer, terwijl de melkgift na 2 weken al begint af te nemen. Door dit herstel zijn de eicellen beter ontwikkeld en krijgen ze in de volgende worp meer en vitalere biggen.
Zwaardere vleesvarkens
Vleesvarkens profiteren van de gezondere start die ze als big hebben gekregen. Hierdoor groeien ze harder en hebben ze een lagere voederconversie.
Financieel omslagpunt
En het financiële voordeel? Dat zit met name bij de vleesvarkens. Hier dalen de voerkosten, stijgt de groei, daalt het groeitraject door hoger opleggewicht en daarmee de rondesnelheid, zodat er €17,68 per vleesvarkensplaats extra voerwinst ontstaat per jaar.
Bij de zeugen wordt geen winst gedraaid, maar ook geen verlies. Het aantal zeugen neemt af, dus er zijn minder biggen op jaarbasis. Bij een biggenprijs van € 55 wordt dit verlies nagenoeg gecompenseerd met de hogere opbrengst per big door het hogere gewicht bij afleveren (+5kg) en de lagere kosten voor onder andere zeugenvoer, diergezondheid, KI, mestafzet en arbeid (zie tabel). Een biggenprijs van € 55 is dan ook het omslagpunt in deze berekening.
|
|
4 weken spenen € x 1000 |
5 weken spenen € x 1000 |
Verschil € x 1000 |
|
Opbrengst biggen |
1.699 |
1.594 |
-104 |
|
Voerkosten zeugen |
397 |
363 |
-34 |
|
Overige kosten |
136 |
120 |
-16 |
|
Arbeidskosten |
188 |
166 |
-22 |
|
Biggenopfokkosten |
322 |
312 |
-10 |
|
Gezondheidskosten |
111 |
97 |
-14 |
|
Vervangingskosten |
58 |
51 |
-7 |
|
Opbrengst slachtbiggen |
23 |
22 |
-0,5 |
|
Totale marge |
464 |
462 |
-1,5 |
Verschil in jaarlijks rendement 4/5 weken spenen voor een bedrijf met 1.000 zeugen (weeksysteem)
Iedereen voordeel?
De keuze om de speentijd te verlengen lijkt dus het gemakkelijkst voor het gesloten bedrijf, omdat de voordelen direct doorwerken in hetzelfde bedrijf. Maar ook een zeugenhouder kan ervoor kiezen de biggen duurder te verkopen. In zoverre dat de vleesvarkenshouder nog steeds een voordeel heeft, maar de zeugenhouder zelf ook profiteert.
De hamvraag
In de voorbeeldberekening is uitgegaan van de KWIN, wat afwijkt van de huidige biggenprijzen en voerprijzen. Daarnaast is het per bedrijf verschillend of het voordeel zoals geschetst behaald kan worden. Loopt de biggenopfok op jouw bedrijf goed? Dan zal het effect minder groot zijn.
Ook niet onbelangrijk is de vraag of je een daling in zeugenaantal ziet zitten. Is het voldoende dat daar lagere voerkosten, meer en vitalere biggen, minder arbeid en meer ruimte om biggen zwaarder te verkopen tegenover staan? Of investeer je liever in een aanpassing van je stallen, zodat je bedrijf in de basis beter is ingericht voor het op 5 weken leeftijd spenen van de biggen? Iedere ondernemer zal hierin andere wensen en ideeën hebben met zijn of haar bedrijf als specifieke basis. Maatwerk is hierin belangrijk.
Meer weten?
Wil je meer weten over de financiële effecten van het later spenen van biggen? Of over andere onderwerpen die de varkenshouderij raakt? Neem gerust contact op met Rick ter Haar, branchespecialist Intensieve Veehouderij.
