Energiebesparingsplicht
Rondom het thema duurzaamheid krijgen ondernemers met steeds meer maatregelen te maken. De energiebesparingsplicht is daar 1 van. Verbruik je op jouw bedrijfslocatie minstens 50.000 kWh aan elektra of minstens 25.000 m3 gas in een jaar? Dan moet je energiebesparende maatregelen treffen waarvan de terugverdientijd 5 jaar of minder bedraagt. Dat geldt ook voor maatregelen met een terugverdientijd van 5 jaar of minder die geen energie besparen, maar die wel de uitstoot van CO2 reduceren.
Heb je alle maatregelen uitgevoerd met een terugverdientijd van 5 jaar of minder? Of heb je alle maatregelen die voor jou van toepassing zijn uitgevoerd die zijn vermeld op de Erkende maatregelenlijst voor energiebesparing (EML)? Dan heb je aan de plicht voldaan. Voer je een maatregel van de EML niet uit? Zorg dan dat je een alternatieve maatregel uitvoert die minstens evenveel energie bespaart.
De energiebesparingsplicht is dus een regel vanuit de overheid, maar zie het ook als een kans om je bedrijf verder te verduurzamen en te besparen op je energieverbruik (én je energierekening).
Let op
Heb je een energiebesparingsplicht? Dan moet je hierover iedere 4 jaar rapporteren volgens de informatieplicht. Tot uiterlijk 1 december 2023 kreeg je de mogelijkheid om de rapportage digitaal in te leveren. Heb je dit nog niet gedaan? Doe dit dan alsnog zo snel mogelijk bij de Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland (RVO).
De erkende maatregelenlijst energiebesparing (EML)?
Je kunt de rapportage opstellen aan de hand van de EML. Op de lijst staan energiebesparende maatregelen waarvan de terugverdientijd 5 jaar of minder bedraagt.
Van de op de EML genoemde maatregelen geef je aan of je deze hebt uitgevoerd of dat je een alternatieve maatregel hebt uitgevoerd. Momenteel ligt er een wetsvoorstel om de terugverdientijd van 5 naar 7 jaar te brengen. Dit zal vanaf de volgende rapportageronde in 2027 het geval zijn.
Wat valt onder de EML?
De EML kent 3 onderdelen: gebouwen, faciliteiten en processen. Het is handig om je te verdiepen in welk onderdeel voor jou relevant is. Is dat het geval? Onderzoek dan de mogelijkheden voor het uitvoeren van de maatregelen.
- Voor gebouwen zijn dit bijvoorbeeld energiebesparende maatregelen voor de verwarming van het gebouw of voor de verlichting van de binnenruimte.
- Bij faciliteiten tref je onder meer energiebesparende maatregelen aan voor de koeling van producten, roltrappen of een serverruimte.
- Voor processen kun je denken aan maatregelen om warmteverlies te beperken en aan energiebesparende maatregelen voor veehouderijen.
Is het de bedoeling dat je een maatregel van de EML direct uitvoert? Dat hangt af van diverse omstandigheden. Zo is onder meer de uitgangssituatie van belang. Je kunt bijvoorbeeld geen energie met betrekking tot warmte besparen in een ruimte die niet verwarmd is.
Ook technische factoren zijn van belang. Brandt de verlichting in een bepaalde ruimte gedurende de dag maar kort? Dan is de terugverdientijd te lang. Ook kunnen sommige energiebesparende maatregelen pas op een later moment rendabel zijn. Wil je de gevel bijvoorbeeld renoveren? Dan kan het rendabel zijn om gelijk te kiezen voor isolerend glas.
Uitbreiding besparingsplicht
Ben je werkzaam in de glastuinbouw of bij een bedrijf dat een omgevingsvergunning hoort te hebben? Dan geldt de energiebesparingsplicht sinds 1 juli 2023. Voor de glastuinbouw is een specifieke EML beschikbaar.
De Auditplicht Europese Richtlijn Energie-Efficiëntie (EED)
Naast de energiebesparingsplicht en de hieraan gekoppelde rapportageplicht bestaat er de EED. Deze plicht geldt alleen voor grote bedrijven die niet onder het mkb vallen. Dat wil zeggen dat je maximaal 250 werknemers (fulltime) in dienst hebt, jouw omzet maximaal € 50 miljoen bedraagt en/of het balanstotaal maximaal € 43 miljoen is.
Wat is het doel van de EED-auditplicht?
Het doel is om bedrijven inzicht te geven in hun energiegebruik en aan te geven waar de kansen liggen om energie te besparen. Het is goed om te weten dat je met name moet rapporteren welke energiebesparende maatregelen je kunt nemen én welke besparing dit oplevert. De rapportage op grond van de EED beperkt zich niet tot maatregelen met een terugverdientijd van maximaal 5 jaar. Voor de EED kun je gebruikmaken van slablonen op de site van RVO.
Ook vervoer maakt onderdeel uit van de rapportageplicht van de EED, maar alleen wanneer je binnen jouw bedrijf zelf het vervoer verzorgt. Besteed je het vervoer uit? Dan is de vervoerder mogelijk rapportageplichtig, indien deze aan de voorwaarden voor de plicht voldoet. Het woon-werkverkeer van jouw werknemers valt niet onder de rapportageplicht.
Onderdeel van de rapportage is onder meer een overzicht van het totaal gemeten energieverbruik van jouw onderneming. Daarnaast neem je ook een uitsplitsing op in de rapportage van het energieverbruik voor de processen, gebouwen, installaties én Divervoer van jouw onderneming. En je moet een lijst van energiebesparende maatregelen opnemen, waarbij je gebruik kunt maken van bovengenoemde EML.
Regels bij verhuur
Ben je de enige gebruiker van een gebouw? Dan is het handig om te weten dat je ook verantwoordelijk bent voor de te nemen energiebesparende maatregelen én voor de te leveren informatie hierover. Gaat het om maatregelen met betrekking tot het gebouw? Dan overleg je met de eigenaar. De eigenaar van het gebouw is namelijk verantwoordelijk voor de maatregelen, tenzij contractueel anders is afgesproken.
Gaat het om de maatregelen waarvoor je als huurder verantwoordelijk bent? Dan hoor je deze ook zelf te nemen. Bij een gebouw met meerdere huurders is de eigenaar verantwoordelijk voor de te nemen energiebesparende maatregelen aan het gebouw. De huurders zijn verantwoordelijk voor de maatregelen van het proces. Vinden er weinig processen plaats bij de huurders? Dan hoort de gebouweigenaar ook te rapporteren namens de huurders.
Onderzoeksplicht
Naast de informatieplicht kunnen grote bedrijven die veel energie verbruiken nog te maken hebben met een onderzoeksplicht met betrekking tot energiebesparing. Dit geldt voor locaties van bedrijven met een jaarlijks energiegebruik vanaf 10 miljoen kWh elektriciteit of 170.000 m3 aardgas.
Is de onderzoeksplicht van toepassing op de activiteiten van jouw onderneming? Dat hangt af van wie de milieuregels voor de milieubelastende activiteit van jouw onderneming bepaalt. Om te bepalen of er een onderzoeksplicht geldt voor jouw locatie kun je als ondernemer dit stappenplan raadplegen: Stappenplan Energiebesparing Rapportageplicht.
De onderzoeksplicht houdt in dat je eens per 4 jaar onderzoekt welke energiebesparende maatregelen je moet nemen. Dit dien je digitaal te rapporteren bij RVO. Denk eraan dat je daarbij ook aangeeft welke maatregelen je de voorafgaande periode al hebt genomen.
Tip
Val je niet onder de onderzoeksplicht? Ook dan kan het natuurlijk slim zijn om af en toe stil te zijn bij welke maatregelen je kunt treffen om energie te besparen. Goed voor het milieu, goed voor de portemonnee!
Maak gebruik van sjablonen
Wettelijk is bepaald over welke aspecten van jouw bedrijfsvoering je met betrekking tot energiebesparing moet rapporteren. Dit betreft onder meer een analyse van jouw energieverbruik, waaronder een opgave van onbenutte warmtestromen alsmede een inventarisatie van kosteneffectieve CO2-reducerende maatregelen. Ook hiervoor kun je gebruikmaken van de EML.
Voor jouw rapportage is wettelijk vastgelegd hoe je de terugverdientijd van een investering en de CO2-reductie kunt berekenen. Je kan voor jouw rapportage gebruikmaken van sjablonen van de RVO.
Fiscale maatregelen energiebesparing
Voor maatregelen waarvan de terugverdientijd langer is dan 5 jaar bestaat geen plicht deze uit te voeren. Voor dergelijke maatregelen kom je vaak wel in aanmerking voor de energie-investeringsaftrek (EIA). Deze aftrek is met name bedoeld voor energiebesparende investeringen die – gelet op het rendement – nog onvoldoende rendabel zijn. Door hiervoor een fiscale aftrek te verlenen, dalen de nettokosten van de investering én is deze eerder rendabel.
Alleen bedrijfsmiddelen die op de zogenaamde Energielijst staan, komen voor de EIA in aanmerking. De Energielijst kun je inzien en downloaden bij de RVO en wordt ieder jaar vernieuwd. De EIA levert voor investeringen in het jaar 2024 een extra aftrek van de winst op van 40%. Het totale maximumbedrag dat voor de EIA in aanmerking komt, bedraagt € 136 miljoen. Een investering in een bedrijfsmiddel dat bijvoorbeeld € 100.000 kost en op de Energielijst staat, levert dus een extra aftrek op de winst op van € 40.000.
Investeren in een energiebesparende maatregel
Wil je investeren in een energiebesparende maatregel waarop de Energie-investeringsaftrek (EIA) van toepassing is? Dan komen de rapportagekosten ook voor de EIA in aanmerking. De EIA bedraagt in 2024 40%. Jouw investeringsbedrag dient minstens € 2.500 te bedragen.
Ingewikkelde regelingen
De energiebesparingsplicht, de informatieplicht en de rapportageplicht bestaan voor de gemiddelde ondernemer uit behoorlijk ingewikkelde regelingen. Op RVO.nl vind je alle informatie die op jouw specifieke situatie, voor jouw branche of onderneming van toepassing is. Via deze site kun je ook jouw rapportages digitaal aanleveren.
Heb je hier hulp bij nodig? Onze adviseurs kunnen je hierbij helpen.
Meer weten?
Wil je meer weten over duurzaam ondernemen en aan welke regels jouw bedrijf moet voldoen? Spar eens met onze specialisten op het gebied van duurzaamheid & energie. Zij helpen je graag verder!
