Agro

Biobased teelt: profiteer van de voordelen

15 jan. 2024

Er wordt € 200 miljoen beschikbaar gesteld om de productie en het gebruik van biobased bouwmaterialen te stimuleren. De hele keten moet hiervan profiteren, te beginnen bij de productie. Als teler heb je daarnaast het saldo van de gewasproductie en er liggen mogelijk nog extra beloningen in het verschiet: het 'gestapelde verdienmodel'. We nemen je mee in het perspectief van de teelt van biobased bouwmaterialen. Meer weten? Bekijk dan ook de video van Ruthger en René.

€ 200 miljoen voor de hele keten

Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) trekt – samen met 3 andere ministeries – een bedrag van € 200 miljoen uit in de Nationale Aanpak Biobased Bouwen (NABB). De eerste € 25 miljoen wordt tot 2025 ingezet om de markt van biobased bouwmaterialen op te zetten. De overige € 175 miljoen wordt gebruikt voor het uitbreiden van de markt in de jaren 2025 tot en met 2030. De aanpak moet leiden tot een nieuwe nationale markt voor een grootschalige teelt, verwerking én toepassing van biobased bouwmaterialen.

CO2-uitstoot verminderen

In de bouw wordt zwaarder gestuurd op CO2-uitstoot door aanscherping van de milieuprestatie-eis voor gebouwen. Met een doel van 30% natuurlijke bouwmaterialen in 30% van de nieuwbouwwoningen in 2030, biedt de teelt van biobased bouwmaterialen perspectief.

Maar het CO2-voordeel van deze materialen rekent niet alleen door in de bouw. Miscanthus (olifantsgras) legt bijvoorbeeld 25 ton CO2 per ha vast over de hele keten, en dit begint al bij de productie. Het draagt dus ook positief bij aan de gewenste omslag van een productiegerichte landbouw naar een duurzaam gerichte landbouw. Naast miscanthus behoren vlas, vezelhennep en lisdodde tot de biobased teelten. Gunstige omgevingen voor deze gewassen zijn met name waterrijke gebieden. Natuurgebieden en grondwaterbeschermingsgebieden, waar veel andere activiteiten beperkt worden, bieden bijvoorbeeld uitkomst.

Samenwerken met de bouwsector

Zowel de bouw- als de landbouwsector zien toekomst en een verdienmodel in de teelt en het gebruik van biobased bouwmaterialen. Daarvoor is nog wel het één en ander nodig, denk aan fabrieken. Voor de productie van 3.500 ha aan biobased materialen is 1 fabriek rendabel. Het doel is dat er in 2030 minstens 25 producerende ketens van boeren, industriële verwerkers en bouwers zijn. In dat jaar moet de teelt van biobased gewassen gestegen zijn van 2.000 naar 50.000 ha.

Saldo lonend?

Het saldo van biobased materialen is te vergelijken met die van graangewassen en is daarmee beperkt. Met de doelen die zijn gesteld voor het gebruik van biobased bouwmaterialen, mag je verwachten dat de vraag en daarmee het saldo omhooggaat.

Een andere beloning voor de teelt van deze materialen is de verkoop van zogenoemde koolstofcertificaten. De certificaten waarderen namelijk de vastlegging van CO2. Momenteel wordt ongeveer € 80 per ton koolstofvastlegging betaald. Ook het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) biedt extra mogelijkheden om biobased teelten te vergoeden.

Uit begrotingen blijkt dat de teelt van miscanthus € 3.000 per ha kan opbrengen als we alle mogelijke opbrengsten meerekenen. Houd er wel rekening mee dat de verdeling van opbrengsten uit koolstofvastlegging in een ketensamenwerking ter discussie kan komen te staan.

Sluit je aan

Betrokken ministeries zijn van mening dat landbouwers in deze aanpak ondersteuning moeten krijgen door meerjarige afspraken. Building Balance is een landelijk transitieprogramma dat regionale ketensamenwerkingen faciliteert. Zij hebben al meerdere ketens in het land ondersteund.

Het is hoe dan ook verstandig om als individuele teler de samenwerking op te zoeken of je te verenigen in zogenaamde milieucoöperaties. Dit geeft jou én de sector een sterke onderhandelingspositie.

Meer weten?

Wil je meer weten over het perspectief van biobased teelt? Ruthger en René vertellen je er graag meer over. Of spar eens met een (andere) adviseur bij jou in de buurt.