Wéér veranderingen
Wat kun je genieten van je veestapel, groeiende gewassen, je heerlijke gerechten of je waardevolle product. Het gaat goed met je onderneming. Je maakt winst en je voelt je nuttig omdat je met wat jij maakt een bijdrage levert aan de maatschappij. Niet alles gaat altijd perfect, natuurlijk ken je ook tegenslagen. Maar als je de balans opmaakt overheerst dankbaarheid.
En dan verandert de markt ineens of de wetgeving vraagt meer van je. Soms betekent dit dat je je zaken anders moet organiseren. Je doet je best om het allemaal zo goed mogelijk bij te houden en je onderneming erop in te richten. Maar wanneer je denkt het eindelijk op orde te hebben, wordt er wéér wat nieuws van je gevraagd. De vermoeidheid en je weerstand groeit: wie of wat maakt het jou zo moeilijk, en waarom?
Slachtoffer en dader
Wanneer we weerstand en tegenslag ontmoeten, hebben we als mens vaak de neiging om te reageren vanuit een dader–slachtoffer-dynamiek. We voelen ons slachtoffer over wat ons overkomt, je hebt er tenslotte zelf niet om gevraagd. En in die dynamiek zoeken we een dader (wie kan ik aanwijzen als schuldige?).
Soms is die dader lastig te vinden. Corona heeft wel een naam, maar is niet een vijand die je kunt vastpakken en die je verwijten kunt maken. Maar corona kan jouw onderneming wél vol treffen. Bijvoorbeeld als je maanden je deuren moet sluiten en geen klanten meer kunt ontvangen. Vanuit je slachtofferpositie bekeken is dan de vraag: wie kan ik nu de schuld geven van mijn pijn of verlies?
Kun je de overheid verwijten dat je net in de verkeerde branche werkzaam bent in deze coronatijd? Kun je een ander verwijten dat er ambachten verdwijnen vanwege de snelle ontwikkelingen in technologie? Kun je de overheid verwijten dat agrariër zijn in 2020 anders is dan in 1980? Ja. Dat kan.
Het gesprek aangaan
Of dat in de vorm van een verwijt moet, laten we in het midden. Maar soms is het waardevol én nodig om een gesprek aan te gaan waarin je vragen kunt stellen of uiten waar je bezorgd of boos over bent. Hoop je dat dit verandering teweegbrengt die jouw onderneming uit de zorgen helpt? Dan ga je daarvoor. Maar als de uitkomst niet eerlijk of zinvol is, kunnen we dan ook voelen dat iemand de schuld geven je niet verder helpt?
Nee, dat helpt niet echt. Je kunt het ook vanuit een ander perspectief benaderen. Als jij jouw teleurstellingen en tegenslagen vanuit de dader-slachtoffer-dynamiek verwerkt, is de vraag: maakt de ‘dader’ het verlies voor jou minder groot? Vaak is een eerlijk antwoord hierop ‘nee’. We pleiten er dan ook voor om bij teleurstelling en pijn verder te kijken dan de dader-slachtoffer-dynamiek. Het leven kent teleurstelling en pijn, daar is geen ontkomen aan. Vroeg of laat krijgen we hiermee te maken.
Soms treft een veranderende tijd of pandemie je onderneming of bedrijf. Het is ontzettend verdrietig dat je horeca-onderneming die je met zoveel liefde hebt opgebouwd, nu in zwaar weer terecht is gekomen. En het is pijnlijk dat je niet meer zo kunt boeren als je vroeger deed, dat veranderende tijden en milieu-eisen zo’n stempel drukken op je vak als boer.
Pijn waarnemen en doorleven
Deze pijn waarnemen en doorleven is van groot belang. Er niet aan voorbij proberen te gaan door daders te zoeken aan wie je verwijten kunt maken. Want voorbij de schuldvraag blijf je aan het einde toch zelf over met de schade. En deze kun je niet uitbesteden. De schade is van jouzelf en van niemand anders.
Een voorbeeld: je wordt in het verkeer aangereden en houdt daar een nekhernia aan over. Natuurlijk is er iemand verantwoordelijk voor dit ongeval en misschien is dit ongeluk wel door roekeloos gedrag veroorzaakt. Je kunt dan proberen ‘de dader’ het leven zuur te maken. Maar hoe fijn dat misschien ook lijkt, aan het eind van het verhaal moet je zelf herstellen van je nekhernia. Je moet zelf omgaan met het ongemak, de pijn, de onmacht en het verdriet die dit met zich meebrengt.
Toen of nu?
Wanneer we eigenaar worden van onze ongemakken en pijn, levert dat nieuwe perspectieven op. In het aanvaarden en aannemen ontstaat ruimte om vorm te geven aan de nieuwe werkelijkheid die is ontstaan en daarin te zoeken naar nieuwe kansen en mogelijkheden.
We willen vanaf deze plek zeker niet lichtzinnig doen over diepe ingrijpende veranderingen en over de onmacht die zoveel pijn doet. Wat kan het leven ons te pakken nemen, en ons blijvende littekens bezorgen. Maar als we blijven hangen in een slachtofferpositie, dan zitten we vast aan wat ons is aangedaan en zoeken we telkens naar toen en daar, wat niet meer is. Jij hebt hierin een keuze: je kunt ervoor kiezen om te blijven wijzen naar wat je bent verloren, maar je kunt ook kijken naar hoe je jezélf in beweging kunt zetten om verder te kunnen.
Daar zit een voorwaartse beweging in, gericht op verder gaan met dat wat is. Zeker niet altijd makkelijk, en misschien kun je dat niet alleen. Zoek naar plekken en mensen die jou hierin zien en aanmoedigen.
Meer weten?
Bij Countus willen we ondernemers aanmoedigen om het beste uit zichzelf en de onderneming te halen. Heb je daar hulp bij nodig? Onze collega’s bij Spoar luisteren graag naar je verhaal en kijken samen met jou naar wat jij nodig hebt om na tegenslag of teleurstelling weer in het goede spoor te komen met je onderneming. Neem contact op met Gijs Visser van Spoar.
✆ 06 110 97 614
