(Geen) stikstofgebruiksnorm groenbemesters
De eerste oorzaak van de afname van de stikstofgebruiksruimte is het vervallen van de ruimte voor groenbemesters. Dit gaat in vanaf 2024. In de volgende gevallen heb je nog wel stikstofgebruiksruimte:
• Je teelt de groenbemester als hoofdteelt
• Het gaat om een niet- vlinderbloemige groenbemester,
o die wordt geteeld na de teelt van granen (met uitzondering van mais), graszaad of koolzaad, en;
o die voor 1 september gezaaid is, en;
o die blijft staan tot 1 februari.
Vanaf 2024 geldt in geen enkele situatie een stikstofgebruiksnorm voor vlinderbloemige groenbemesters of voor groenbemesters na bijvoorbeeld de teelt van pootgoed, uien of bollen.
Vanggewasverplichting
Als tweede oorzaak gaan we naar de stimuleringsregeling vanggewassen op bouwland op zand- en lössgrond. Als je hier niet of te laat een vanggewas zaait, krijg je het jaar erop een korting op de stikstofgebruiksnorm. Voor winterteelten geldt een vrijstelling.
De situatie ziet er als volgt uit:
| Inzaaidatum vanggewas | Korting op de stikstof-gebruiksnorm in kg N/ha |
| Uiterlijk 01-10 | Geen korting |
| 02-10 t/m 14-10 | 5* |
| 15-10 t/m 31-10 | 10 |
| Vanaf 01-11 | 20 |
| Geen vanggewas | 20 |
*Uitstel rooidatum aardappelen
Voor de teelt van consumptieaardappelen kreeg je in 2023 uitstel voor het inzaaien van een vanggewas. Met een inzaaidatum tussen 2 oktober en 14 oktober krijg je in dit geval geen stikstofkorting in 2024.
Vernietig je het vanggewas vóór 1 februari ? Dan geldt ook de korting van 20 kg stikstof (N) per hectare.
Heb je vanggewassen geteeld voor 1 oktober en laat je deze staan tot minimaal 1 februari? Dan geldt voor jou uiteraard geen korting op de stikstofgebruiksnorm op basis van deze regel.
NV-gebieden
De derde oorzaak raakt de NV-gebieden. Oftewel: de door de minister aangewezen nutriënten verontreinigde-gebieden. In de voorlopige aanwijzing gaat dit om de waterschappen Noord-Hollands Noorderkwartier, Delfland en Brabantse Delta en de zand- en lössgronden in Overijssel, Gelderland, Utrecht, Noord-Brabant en Limburg. Samen is dit circa 42% van het Nederlandse landbouwareaal.
De Europese Commissie vraagt van Nederland een definitieve aanwijzing per 2024. Dit betekent dat het aangewezen areaal van 42% hoogstwaarschijnlijk verder wordt uitgebreid.
In NV-gebieden geldt een uitgebreidere vanggewasverplichting voor derogatiebedrijven, een versnelde afbouw van derogatie en voorwaarden voor het scheuren van grasland. Op de planning staat nog een algemene verlaging van 20% van de stikstofgebruiksnorm van alle teelten in 2025 ten opzichte van november 2021. Al met al is de impact voor NV-gebieden dus enorm.
Stikstof vastleggen
Voor jou als akkerbouwer zit de uitdaging voornamelijk in het grootbrengen van gewassen met minder mest. Voor sommigen is en blijft fosfaat misschien nog de beperkende factor, maar voor anderen zal stikstof de beperkende factor zijn of worden.
Dus, hoe houd of leg je die stikstof vast in de bodem? Het gaat hierbij om wintergewassen, groenbemesters of stikstofbindende gewassen, al dan niet vlinderbloemig. Ook niet-vlinderbloemigen hebben potentieel als je gebruikmaakt van producten die het gewas in staat stellen om stikstof vanuit de lucht in de bodem vast te leggen.
Efficiënt en effectief bemesten
2023 kende een nat voorjaar. Er waren te weinig geschikte dagen om de dierlijke mest op alle behoeftige akkerbouwgronden te krijgen. Liep je hier als akkerbouwer tegenaan? Dan koos je wellicht voor het gebruik van kunstmest.
Stel nu dat je een mestsilo met een voorraad aan dierlijke mest had gehad. Afhankelijk van beschikbaarheid van de loonwerker, had een silo je wellicht meer sturing gegeven op het moment van uitrijden. Misschien is het creëren van (eigen) mestopslag een goede optie voor de komende jaren.
Met nieuwe technieken in de vorm van precisiebemesting kies je niet alleen het optimale moment, maar ook een bemesting in de juiste samenstelling en op de juiste plek. Dit verbetert de mestbenutting door het gewas, en mogelijk ook de bodem.
Meer weten?
Wil je meer weten over de afname van de stikstofgebruiksruimte? Of heb je hulp nodig bij het inzichtelijk maken van je mestruimte? Vraag je Countus adviseur, we helpen je graag.
