Hoe zat het ook alweer?
Op 6 juni 2024 heeft de Hoge Raad geoordeeld dat de huidige wetgeving rondom box 3 – de Herstelwet en Overbruggingswet – in strijd is met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). De wetten maken gebruik van vaste (forfaitaire) rendementen die niet altijd eerlijk uitpakken voor jou als belastingplichtige.
Op 13 maart 2025 is daarom een wetsvoorstel ingediend waarmee je tegenbewijs kunt leveren als jouw werkelijke rendement lager ligt dan het fictieve rendement. De zogeheten tegenbewijsregeling. Hiervoor komt er een formulier beschikbaar waarmee je je werkelijke rendement kunt doorgeven: de Opgaaf Werkelijk Rendement (OWR).
Wie kan gebruikmaken van de tegenbewijsregeling?
De tegenbewijsregeling geldt met terugwerkende kracht vanaf belastingjaar 2017. Of jij hier gebruik van kunt maken, hangt af van jouw situatie:
- 2017 t/m 2020: je komt in aanmerking als je definitieve aanslag op 24 december 2021 nog niet onherroepelijk vaststond én je tijdig bezwaar hebt gemaakt of een verzoek tot ambtshalve vermindering hebt ingediend (binnen 5 jaar na het belastingjaar).
- Vanaf 2021: iedereen met inkomen in box 3 kan gebruikmaken van de regeling.
Val je binnen deze groepen? Dan ontvang je een brief van de Belastingdienst.
Wanneer is het OWR-formulier interessant?
Het invullen van het OWR-formulier is vooral interessant als het werkelijke rendement lager is dan het fictieve rendement dat de Belastingdienst aanhoudt. Om dit goed te beoordelen, kijk je naar:
- De fictieve rendementen versus de werkelijke rendementen per jaar
- Het effect van het heffingvrije vermogen
Hieronder zie je per jaar welk fictief rendement de Belastingdienst hanteerde. Zo kun je zelf een inschatting maken of het voordelig is om jouw werkelijke rendement op te geven.
Heffingvrij vermogen
Bij het forfaitaire systeem geldt een vrijstelling, het heffingsvrij vermogen. Bij toepassing van het werkelijk rendement vervalt deze vrijstelling. Dit kan de tegenbewijsregeling minder aantrekkelijk maken.
Dit zijn de vrijstellingen voor 2017 t/m 2024 per persoon:
Heb je een fiscale partner? Dan mag je dit bedrag verdubbelen.
Hoe bereken je jouw werkelijke rendement?
Het werkelijke rendement in box 3 bestaat uit 2 onderdelen:
- Reguliere voordelen: zoals rente, dividend en huuropbrengsten
- Vermogensaanwas: waardeveranderingen van je bezittingen, bijvoorbeeld koerswinsten of -verliezen op beleggingen en een stijging of daling in de waarde van vastgoed
De hoofdregel is dat je je bezittingen en schulden waardeert op de marktwaarde aan het begin van het jaar. Voor een aantal soorten vermogen gelden aparte regels. Zo worden woningen bijvoorbeeld gewaardeerd op basis van de WOZ-waarde.
Heb je geld uitgeleend of een woning verhuurd aan familie? Dan moet je ook kritisch kijken naar de hoogte van de huur en/of de betaalde rente. Deze moet namelijk marktconform (zakelijk) zijn. Is de in rekening gebrachte rente of huur te laag vastgesteld, dan moet je dit corrigeren. Het bepalen van een zakelijke vergoeding is niet altijd eenvoudig.
Stel dat je in een jaar verlies maakt op je beleggingen of vastgoed, dan mag je dat negatieve rendement wél verrekenen met je positieve rendement in dat jaar op ander vermogen.
Let op
Alleen de rentekosten van schulden zijn aftrekbaar bij deze berekening. Andere kosten, zoals onderhoudskosten, beheerkosten of advieskosten, mag je niet meenemen. Vind je dit onrechtvaardig? Dan moet je tijdig bezwaar maken tegen de aanslag inkomstenbelasting.
Wanneer is opgaaf werkelijk rendement voordeliger?
Is je werkelijke rendement lager dan het forfaitaire rendement, dan kun je in aanmerking komen voor een belastingteruggaaf. Let op: je moet wel ieder jaar opnieuw beoordelen of dit het geval is. Door het Ministerie van Financiën zijn een aantal voorbeelden opgesteld. Deze voorbeelden vind je op de website en geven een goed overzicht.
Wat kun je nu doen?
Kom je in aanmerking voor de tegenbewijsregeling? Dan ontvang je vanzelf bericht van de Belastingdienst. Of het voordelig is om gebruik te maken van het OWR-formulier, hangt af van jouw specifieke situatie.
Het formulier is beschikbaar vanaf de zomer van 2025.
Meer weten?
Wil je meer weten over het werkelijk rendement versus het forfaitair rendement? Neem dan contact op met een belastingadviseur van Countus.
